رهبران افرادی هستند که کار درست را انجام می دهند و مدیران افرادی هستند که کارها را درست انجام می دهند.

 

پروفسور وارن جی. بنیس

 

کلمه رهبری یا لیدرشیپ می تواند تصاویر مختلفی را به ذهن متبادر کند. مثلا:

• یک رهبر سیاسی که هدفی پرشور و شخصی را دنبال می کند.
• یک کاوشگر که افراد را در مسیری از جنگل می‌برد تا بقیه گروهش دنبال کنند.
• مدیری که استراتژی شرکتش را برای شکست دادن رقبا توسعه می دهد.

رهبران به خود و دیگران کمک می کنند تا کارهای درست را انجام دهند. آنها جهت را تعیین می کنند، چشم اندازی الهام بخش می سازند و چیز جدیدی خلق می کنند. رهبری در مورد ترسیم جایی است که باید به عنوان یک تیم یا سازمان برای کسب (پیروزی) به سمت آن حرکت کنید. رهبری پویا، هیجان انگیز و الهام بخش است.

با این حال، در حالی که رهبران جهت را تعیین می‌کنند، باید از مهارت‌های مدیریتی نیز برای هدایت افراد خود به مقصد مناسب، به شیوه‌ای مناسب و کارآمد استفاده کنند.

در این مقاله، ما بر روی فرآیند رهبری تمرکز خواهیم کرد. به طور خاص، ما در مورد مدل “رهبری تحول آفرین” بحث خواهیم کرد که ابتدا توسط جیمز مک گرگور برنز پیشنهاد شد و سپس توسط برنارد باس توسعه یافت. این مدل به جای فرآیندهای مدیریتی که برای حفظ و بهبود پیوسته عملکرد فعلی طراحی شده اند، تفکر رویایی و ایجاد تغییر را برجسته می کند.

 

نکته

رهبری برای افراد مختلف در سراسر جهان معانی متفاوتی دارد و در موقعیت‌های مختلف بار معنایی متفاوتی به همراه می آورد. برای مثال، می‌تواند به رهبری جامعه، رهبری مذهبی، رهبری سیاسی و رهبری گروه‌های تبلیعاتی و… اشاره کرد.
این مقاله رهبری فردی متمرکز است و رهبری را در محیط کار به جای سایر زمینه ها مورد بحث قرار می دهد.

 

 

تعریف رهبری اثربخش

بر اساس ایده رهبری تحول آفرین، رهبر اثربخش فردی است که کارهای زیر را انجام دهد:

• یک چشم انداز الهام بخش از آینده ایجاد می کند.
• به افراد انگیزه و الهام می بخشد تا با آن چشم انداز درگیر شوند.
• تحقق چشم انداز را مدیریت می کند.
• مربیگری می کند و تیمی را می سازد تا در دستیابی به چشم انداز مؤثرتر باشد.

 

رهبری مهارت های لازم برای انجام موارد بالا را گرد هم می آورد. بیایید به هر کدام با جزئیات بیشتری نگاه کنیم.

1. ایجاد چشم انداز الهام بخش از آینده

در تجارت، چشم انداز تصویری واقع بینانه، متقاعد کننده و جذاب از جایی است که می خواهید در آینده باشید. چشم انداز جهت می دهد، اولویت ها را تعیین می کند و یک نشانگر ارائه می دهد تا بتوانید بگویید به آنچه می خواستید دست یافته اید یا نه.

برای ایجاد چشم انداز، رهبران با استفاده از ابزارهایی مانند پنج نیروی پورتر، تجزیه و تحلیل PEST، تجزیه و تحلیل USP، تجزیه و تحلیل شایستگی اصلی و تجزیه و تحلیل SWOT بر نقاط قوت یک سازمان تمرکز می کنند تا وضعیت فعلی سازمان را تجزیه و تحلیل کنند.

آنها به این فکر می کنند که صنعت آنها چگونه ممکن است تکامل یابد و رقبای آنها چگونه رفتار کنند. آنها به چگونگی نوآوری موفقیت آمیز نگاه می کنند و کسب و کار و استراتژی های خود را برای موفقیت در بازارهای آینده شکل می دهند. و در نهایت دیدگاه های خود را با تحقیقات بازار مناسب و با ارزیابی ریسک های کلیدی با استفاده از تکنیک هایی مانند تحلیل سناریو آزمایش می کنند.

بنابراین، رهبری دارای خصوصیتی پیشگیرانه است و بایستی مهارتهایی همچون حل مسئله، نگاه کردن به آینده، و عدم رضایت از چیزها آنطور که هستند را داشته باشد.

هنگامی که افراد تیم یا سازمان دیدگاه های خود را توسعه دادند، رهبران باید بتوانند آنها را متقاعد کنند. یک چشم انداز قانع کننده، دیدگاهی است که افراد می توانند ببینند، احساس کنند، درکش کنند و در آغوش بگیرند. رهبران کارآمد تصویری غنی از آینده ای که چشم انداز آنها محقق شده است را ارائه می دهند. آنها داستان های الهام بخش می گویند، و دیدگاه های خود را به روش هایی توضیح می دهند که همه بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند.

در اینجا، رهبری جنبه تحلیلی ایجاد چشم انداز را با ارزش های مشترک ترکیب می کند و چیزی را ایجاد می کند که برای افرادی که هدایت می شوند واقعاً معنادار باشد.

2. ایجاد انگیزه و الهام بخشیدن به افراد

یک چشم انداز قانع کننده پایه و اساس رهبری را فراهم می کند. اما این توانایی رهبران برای ایجاد انگیزه و الهام بخشیدن به مردم است که به آنها کمک می کند تا این چشم انداز را ارائه دهند.

به عنوان مثال، زمانی که یک پروژه جدید را شروع می کنید، احتمالاً اشتیاق زیادی برای آن خواهید داشت، بنابراین اغلب آسان است که در ابتدا از آن حمایت کنید. با این حال، یافتن راه‌هایی برای الهام بخشیدن به افراد در تمرکز بر رویکرد شما پس از محو شدن اشتیاق اولیه، دشوار است.

به خصوص اگر تیم یا سازمان نیاز به ایجاد تغییرات قابل توجهی در نحوه انجام کارها داشته باشد. رهبران این را تشخیص می دهند و در طول پروژه سخت کار می کنند تا دیدگاه خود را با نیازها، اهداف و آرزوهای فردی افراد مرتبط کنند.

یکی از راه‌های کلیدی که آنها برای حفظ انگیزه افراد در این مسیر انجام می‌دهند، نظریه انتظار است. رهبران مؤثر دو انتظار متفاوت را به هم پیوند می دهند:

 

 

نکته

کلمات “رهبر” و “رهبری” اغلب برای توصیف افرادی که واقعاً مدیریت می کنند به اشتباه استفاده می شود. این افراد ممکن است بسیار ماهر، در مشاغل خود خوب و برای سازمان خود ارزشمند باشند – اما این باعث می شود آنها مدیران عالی باشند نه رهبر.

بنابراین، مراقب نحوه استفاده از اصطلاحات باشید. در مجموع می توان گفت افرادی که در عنوان شغلی خود از واژه “رهبر” استفاده می کنند، افرادی که خود را “رهبر” توصیف می کنند یا حتی گروه هایی به نام “تیم های رهبری” در واقع در حال ایجاد و ارائه تغییرات تحول آفرین در سازمان هستند.

یک خطر خاص در این شرایط این است که سازمان‌هایی که توسط چنین افراد یا گروه هایی مدیریت می‌شوند، فکر می‌کنند که در حال هدایت هستند. اما در واقع چنین اتفاقی نمی افتد. واضح تر بگوییم ممکن است اصلاً رهبری وجود نداشته باشد، تا زمانیکه هیچ کس چشم اندازی را تعیین کند و هیچ کسی وجود نداشته باشد که بتوان از او الهام گرفت، مفهوم رهبری واژه ای بی معناست.

 

نکات کلیدی

تعریف رهبری ممکن است سخت باشد و برای افراد مختلف معنای متفاوتی دارد.
در مدل رهبری تحول آفرین، رهبران جهت گیری را تعیین می کنند و به خود و دیگران کمک می کنند تا کار درست را برای حرکت به جلو انجام دهند. برای انجام این کار، آنها یک چشم انداز الهام بخش ایجاد می کنند و سپس دیگران را برای رسیدن به آن چشم انداز، انگیزه و الهام می بخشند.

آنها همچنین به طور مستقیم یا غیرمستقیم پیشرفت به سمت چشم انداز را مدیریت می کنند و تیم های خود را توسعه می دهند و آنها را کوچ می کنند تا آنها از قدرت لازم برای رسیدن به چشم انداز سازمان برخوردار باشند.