فناوری مالی یا فین تِک (FinTech) برای توصیف فناوری جدیدی استفاده می شود که به دنبال بهبود و خودکارسازی تحویل و استفاده بهینه تر از خدمات مالی است. ماهیت وجودی فین تک برای کمک به شرکت ها، صاحبان مشاغل و مصرف کنندگان برای مدیریت بهتر عملیات مالی، فرآیندها در زندگی و کسب و کار است که این سرویس ها را با استفاده از نرم افزارها و الگوریتم های تخصصی که برای کانالهای ارتباطی مختلف با مصرف کننده مانند تلفن های هوشمند طراحی شده، در هسته خود جای داده است.

کلمه فین تک، ترکیبی از فناوری مالی (Financial Technology) است. این مفهوم در واقع بخش اصلی مجموعه ای از خدمات مالی در صنایع مختلف است که به همه چیز تِک (everythinTech) نیز شهرت دارد.

هنگامی که فین تک در قرن بیست و یکم ظهور کرد، این اصطلاح در ابتدا به فناوری به کار رفته در سیستم‌های پشتیبان مؤسسات مالی اطلاق شد. با این حال، از آن زمان به بعد، تغییری به سمت خدمات مصرف‌گرایانه‌تر و در نتیجه تعریف مشتری‌محورتر صورت گرفته است. فین‌تک اکنون بخش‌ها و صنایع مختلفی مانند آموزش، بانکداری خرده‌فروشی، مدیریت سرمایه‌گذاری و بطور کلی اکثر خدماتی که در حوزه مالی قابل ارائه است را شامل می‌شود.

فین تک همچنین شامل توسعه و استفاده از ارزهای رمزنگاری شده (رمزارزها) مانند بیت کوین است. در حالی که گستره فین‌تک ممکن است بخش های زیادی از خدمات مالی را پوشش دهد، با این حال پول بزرگ هنوز در صنعت بانکداری سنتی جهانی در جریان است و رفتن به سوی خدمات فین تک بصورت گسترده شاید نیاز به زمان بیشتری داشته باشد.

 

آشنایی با فین تک

به طور کلی، اصطلاح فناوری مالی یا فین تِک می تواند برای هر نوآوری در نحوه انجام معاملات تجاری افراد، از اختراع پول دیجیتال تا حسابداری دوطرفه، به کار رود. با این حال، از زمان انقلاب اینترنت و انقلاب موبایل/تلفن های هوشمند، فناوری مالی به طور انفجاری رشد کرده است. فین‌تک، که در ابتدا به استفاده از فناوری رایانه‌ای که در باجه بانک‌ها یا شرکت‌های تجاری به کار می‌رفت، اشاره داشت، اکنون طیف گسترده‌ای از مداخلات فناوری را در امور مالی شخصی و تجاری توصیف می‌کند.

فین‌تک اکنون انواع مختلفی از فعالیت‌های مالی مانند نقل و انتقال پول، واریز چک با گوشی هوشمند، حذف شعبه بانک برای درخواست اعتبار، درخواست وام برای راه‌اندازی کسب‌ و کار، یا مدیریت سرمایه‌گذاری‌های شما را به طور کلی بدون کمک شخص دیگری توصیف می‌کند.

بر اساس شاخص پذیرش، در سال 2017 یک سوم مصرف کنندگان خدمات مالی، حداقل از دو یا چند سرویس فین تک استفاده می کنند و این مصرف کنندگان نیز به طور فزاینده ای از فین تک به عنوان بخشی از زندگی روزمره خود آگاه هستند.

 

فین تک در عمل

1. استارتاپ‌های فین‌تک که بیشترین صحبت‌ها در مورد آن‌ها انجام می‌شود دارای ویژگی مشابهی هستند: آن‌ها خدمات خود را به گونه‌ای طراحی کرده اند که با زیرکی، تمرکز خود را به خدمت‌رسانی به قشر محروم تر مردم بگذارند و با این کار تهدیدی برای ارائه‌دهندگان خدمات مالی سنتی شوند و آنها را به چالش بکشند و در نهایت برخی خدمات مالی سنتی را سریعتر و با کیفیت بهتر در بسترهای فین تکی ارائه دهند.

به عنوان مثال، Affirm به دنبال حذف شرکت های کارت اعتباری از فرآیند خرید آنلاین است تا بتواندبا ارائه راهی برای مشتریان، تضمین وام های فوری و کوتاه مدت برای خرید را به آنها پیشنهاد دهد. در حالی که نرخ‌ها می‌توانند بالا باشند، Affirm ادعا می‌کند که راهی برای مصرف‌کنندگان با اعتبار ضعیف یا بدون اعتبار ارائه می‌کند، راهی برای تضمین اعتبارات و همچنین ایجاد تاریخچه اعتباری آنها.

به طور مشابه، Better Mortgage به دنبال ساده‌سازی فرآیند وام مسکن (و کنار گذاشتن کارگزاران وام مسکن سنتی) با یک پیشنهاد دیجیتالی است که می‌تواند در عرض ۲۴ ساعت پس از درخواست، با یک نامه پیش‌تایید به کاربران پاداش دهد.

GreenSky با ارائه دوره‌های تبلیغاتی با بهره صفر، درصدد است تا با کمک به وام گیرندگان خانه، از مشتریان خود در برابر وام های طولانی مدت و با بهره بالا که توسط بانک های سنتی ارائه می شود، حمایت کند.

Tala برای مصرف‌کنندگانی که اعتباری ندارند یا اعتبار ضعیفی دارند، با انجام داده‌های عمیق در گوشی‌های هوشمندشان با تمرکز بر تاریخچه تراکنش‌ها و چیزهای به ظاهر نامرتبط، مانند بازی‌های موبایلی که انجام می‌دهند، اعتبار دریافت وام ارائه می‌کند. Tala به دنبال ارائه گزینه های بهتری نسبت به بانک های سنتی، وام دهندگان غیرقانونی و سایر موسسات مالی خرد به این گونه مصرف کنندگان است.

2. به طور خلاصه، اگر تا به حال از خود پرسیده اید که چرا برخی از جنبه های زندگی مالی شما اینقدر ناخوشایند است (مانند درخواست وام مسکن با یک وام دهنده سنتی)، فین تک احتمالاً یک راه حل جذاب برای شما درنظر گرفته است. به عنوان مثال، فین‌تک به دنبال پاسخگویی به سؤالاتی است که ممکن است در ذهن شما باشد مانند: «چرا چیزی که امتیاز اعتبارسنجی مالی من را تشکیل می‌دهد بسیار مرموز است و چگونه از آن برای قضاوت درباره اعتبار من استفاده می‌شود؟»

به این ترتیب، مبتکر وام Upstart می‌خواهد فرایند اعتبار سنجی مالی سنتی را با استفاده از مجموعه داده‌های مختلف برای تعیین اعتبار به روش سنتی، منسوخ کند.

 

فین تک و فناوری های جدید

فناوری‌های جدید، مانند یادگیری ماشین، هوش مصنوعی (AI)، تجزیه و تحلیل رفتاری پیش‌بینی‌کننده، و بازاریابی مبتنی بر داده، حدس‌زنی و عادت را از تصمیم‌گیری‌های مالی دور می‌کنند. برنامه‌های «یادگیری» نه تنها عادت‌های کاربران را که اغلب برای خودشان پنهان است، یاد می‌گیرند، بلکه کاربران را در یادگیری بازی‌ها مشارکت می‌دهند تا تصمیمات خود در هزینه کردن و صرفه‌جویی خودکار، ناخودآگاه آنها را بهتر کنند.

فین‌تک همچنین یک آداپتور مشتاق فناوری خدمات مشتری خودکار است که از چت‌بات‌ها و رابط‌های هوش مصنوعی برای کمک به مشتریان در انجام وظایف اساسی و همچنین کاهش هزینه‌های کارکنان استفاده می‌کند. فین‌تک همچنین برای مبارزه با کلاهبرداری با استفاده از اطلاعات مربوط به سابقه پرداخت برای نشانه‌گذاری تراکنش‌هایی که خارج از هنجار هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

چشم انداز فین تک

از اواسط دهه 2010، فین‌تک رشد کرد و هم استارتاپ‌ها میلیاردها دلار بودجه سرمایه‌گذاری دریافت کردند (که برخی از آنها تبدیل به یونیکورن (تک شاخ) شده‌اند)، و هم شرکت‌های مالی فعلی یا سرمایه‌گذاری‌های جدید را ربودند یا پیشنهادهای فین‌تک خود را ساختند.

آمریکای شمالی همچنان اکثر استارتاپ های فین تک را تولید می کند، آسیا در رتبه دوم نسبتا نزدیک و پس از آن اروپا قرار دارد. برخی از فعال‌ترین حوزه‌های نوآوری فین‌تک شامل حوزه‌های زیر می‌شوند یا حول محورهای دیگر می‌چرخند:

• ارزهای دیجیتال (بیت کوین، اتریوم و غیره)، توکن‌های دیجیتال (مانند NFT) و پول نقد دیجیتال. اینها اغلب به فناوری بلاکچین متکی هستند که یک فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT) است که سوابق را در شبکه ای از رایانه ها نگهداری می کند اما دفتر کل مرکزی ندارد. بلاکچین همچنین به قراردادهای هوشمند اجازه می دهد که از کد برای اجرای خودکار قراردادها بین طرف هایی مانند خریداران و فروشندگان استفاده می کنند.
• بانکداری باز (Open Banking)، که مفهومی است که پیشنهاد می‌کند همه افراد باید به داده‌های بانکی برای ساخت برنامه‌هایی که شبکه‌ای از موسسات مالی و ارائه‌دهندگان شخص ثالث ایجاد می‌کنند، دسترسی داشته باشند.
• اینشورتک (Insurtech) که به دنبال استفاده از فناوری برای ساده سازی و سهولت خدمات درصنعت بیمه است.
• رِگ تک (Regtech)، که به دنبال کمک به شرکت‌های خدمات مالی برای رعایت قوانین انطباق با صنعت است، به‌ویژه آنهایی که پروتکل‌های ضد پولشویی و مشتری خود را بایستی بشناسند و با کلاهبرداری مبارزه کنند.

 

 

نکات کلیدی

فین‌تک به ادغام فناوری در روش ارائه‌ خدمات شرکت‌های خدمات مالی به منظور بهبود استفاده و تنوع عرضه خدمات به مصرف‌کنندگان اشاره دارد.

این مفهوم در درجه اول با جداسازی پیشنهادات توسط چنین شرکت هایی و ایجاد بازارهای جدید برای آنها کار می کند.
استارتاپ‌ها با گسترش شمول مالی و استفاده از فناوری با هدف کاهش هزینه‌های عملیاتی شرکت‌های مستقر در صنعت مالی، در حوزه ارائه خدمات مالی نوآوری نموده اند.

بودجه فین تک در سرتاسر دنیا در حال افزایش است اما مشکلات نظارتی و انطباق برای این مدل از خدمات وجود دارد.
نمونه‌هایی از برنامه‌های فین‌تک شامل ربات های مشاوران، برنامه‌های پرداخت، برنامه‌های وام‌دهی همتا به همتا (P2P)، برنامه‌های سرمایه‌گذاری، و برنامه‌های رمزنگاری و غیره است.