تقریباً هر مصاحبه شغلی دارای یک سری سؤالات رفتاری است. آنها معمولاً با جمله “درباره زمانی به من بگویید که …” شروع می کنند و اگر کارجو برای پاسخگویی به چنین سوالاتی آماده نباشد، می تواند باعث غافلگیری شوند.

برای مواجهه با چنین شرایطی در مصاحبه های استخدامی مخصوصا مصاحبه هایی که بیشتر از نوع مصاحبه شایستگی محور (CBI) هستند، دستور العملی وجود دارد که به شما کمک می کند برای این سؤالات دشوار آماده شوید و به آنها پاسخ دهید.

این تکنیک که به روش مصاحبه STAR معروف است، مدلی برای پاسخ اجمالی به سؤالات خاص مصاحبه شغلی با استفاده از مثال‌های خاص و واقعی است.

به عنوان مثال، مصاحبه کننده از شما می خواهد درباره زمانی که کاری را تحت فشار انجام داده اید صحبت کنید. با استفاده از تکنیک STAR، می توانید با ذکر مثالی از تجربیات گذشته خود ثابت کنید که می توانید تحت فشار، عملکرد خوبی داشته باشید.
برای استفاده از روش مصاحبه STAR در ابتدا باید با ساختار آن آشنا شوید و بدانید که چگونه برای پاسخ به یک سؤال رفتاری آمادگی لازم را کسب کنید و در نهایت یاد بگیرید که چگونه می‌توانید از این تکنیک برای کمک به شغل مورد نظر خود استفاده نمایید.

روش مصاحبه STAR چگونه است؟

متد مصاحبه STAR تکنیکی است که برای پاسخگویی به سوالات مصاحبه رفتاری به روشی ساختاریافته و قانع کننده استفاده می شود. سوالات رفتاری داوطلبان شغل را وادار می کند تا مثال های خاصی از نحوه برخورد با موقعیت ها یا چالش های گذشته ارائه دهند.

STAR مخفف موقعیت، وظیفه، اقدام و نتیجه است:

• موقعیت (Situation): با توصیف مختصر موقعیت، چالش یا رویدادی که با آن روبرو شده اید، صحنه را تنظیم کنید.
• وظیفه (Task): توضیح دهید که در آن موقعیت چه مسئولیت هایی داشتید. چه نقشی بازی کردید؟
• اقدام (Action): شرح دهید که چه گام هایی برای غلبه بر چالش یا رسیدگی به موقعیت برداشته اید.
• نتیجه (Result): آنچه را که از طریق اقدامات خود به دست آورده اید به اشتراک بگذارید.

هر یک از بخش های روش مصاحبه STAR به شما کمک می کند تا داستانی عمیق و در عین حال کوتاه را بیان کنید که آغاز، میانه و پایان دارد.

در مورد هر یک از بخش های روش مصاحبه STAR بیشتر بدانیم:

• موقعیت (Situation): با به اشتراک گذاشتن زمینه (Context) در مورد موقعیت یا چالشی که با آن روبرو هستید، تصویر کلی را برای داستان آماده کنید. در بیشتر موارد، بهتر است موقعیت‌های کاری مرتبط را توصیف کنید، اما بسته به میزان تجربیاتی که در گذشته داشته اید، ممکن است بحث در مورد پروژه‌های دانشگاهی یا کار داوطلبانه (برای کارجویان بدون تجربه کاری و یا تجربه کاری کم) نیز مناسب باشد. همچنین ضروری است که در مورد یک نمونه خاص به جای مسئولیت های کلی خود صحبت کنید.

شما باید کمترین زمان را برای این بخش از پاسخ خود صرف کنید، زیرا مصاحبه کنندگان بیشتر به اقداماتی که انجام داده اید و نتایجی که به دست آورده اید توجه دارند. با اشاره به دو یا سه بخش مهم از اطلاعات لازم برای ارائه، تصویری کلی به مصاحبه کننده در مورد موقعیت و ارائه مختصری از جزئیات مرتبط را به اشتراک بگذارید.

مثال: «در آخرین شغلم به‌ عنوان طراح اصلی، در یک بازه زمانی تعداد اعضای تیم من کم بود و با حجم قابل توجهی از کار مواجه بود. مدیران مشتری (Account Manager) نیز ضرب العجل های خیلی کوتاهی برای تحویل کار مشتریان تعیین می‌کردند که باعث استرس برای تیم من شد و بر روحیه من نیز تأثیر گذاشت.»

• وظیفه (Task): مسئولیت یا نقش خود را در موقعیت یا چالش شرح دهید. به عبارت دیگر، در مورد هدف یا وظیفه ای که برای شما تعیین شده است صحبت کنید. این بخش به حداقل زمان مشابه با مولفه موقعیت نیاز دارد. مجدداً، فقط یک یا دو نکته را در نظر بگیرید که به بهترین شکل وظیفه ای را که بر عهده شما بوده است را نشان می دهد.

به عنوان مثال: “به عنوان رهبر تیم، نقش من نه تنها این بود که مطمئن شوم تیمم ضرب الاجل های تحویل سفارشات را رعایت می کند، بلکه سعی می کردم ارتباط تیم با دیگر بخش ها به خوبی حفظ شود و از سوی دیگر تیمم را با انگیزه نگه دارم.”

• اقدام (Action): اقدامات خاصی را که برای مدیریت موقعیت یا غلبه بر چالش انجام داده اید، توضیح دهید. این بخش از پاسخ شما به عمیق ترین و اثر گذارترین توضیحات نیاز دارد زیرا این چیزی است که تا حد زیادی نشان دهنده آمادگی شما برای یک نقش جدی در سازمان است. چند مورد از تاثیرگذارترین قدم هایی که برای رسیدن به موفقیت برداشته اید را شناسایی کرده و در مورد آنها صحبت کنید.

اغلب، چالش های محیط کار توسط تیم بررسی می شود. با این حال، استفاده از کلمه “ما” برای توصیف اینکه چگونه در طول مصاحبه به اهداف خود دست یافته اید، یک دام رایج است. در هر صورت، مهم است که روی کاری که در موقعیت انجام داده اید تمرکز کنید. یادآوری این نکته می تواند مفید باشد که قصد کارفرما این است که شما را برای این نقش به جای تیم شما استخدام کند، بنابراین باید از کلمه “من” برای برجسته کردن مشارکت های خاص خود استفاده کنید.

مثال: «من یک فرآیند درخواست خلاقانه رسمی که حاوی برآوردهای جدول زمانی پروژه ها بود تنظیم کردم تا بتوانیم انتظارات را شفاف تر کنیم. جلسات هفتگی را با مدیران مشتری (Account manager) برنامه‌ریزی کردم تا در مورد قدرت پاسخگویی تیمم به درخواست ها بحث کنم و به‌روزرسانی‌های پیشرفت پروژه ها را نیز به اشتراک بگذارم. من همچنین تیمم را در جریان فرآیندهای جدید قرار دادم، بنابراین آنها می‌توانستند با دانستن اینکه مسائل و چالش های بین واحدی در حال رسیدگی است، آرامش خاطر داشته باشند و بر روی کار متمرکز شوند.»

• نتیجه (Result): نتیجه ای که با اقدامات خود به دست آوردید چه بود؟ این نیز بخش مهمی از پاسخ شما برای تمرکز بر آن است. شما باید فقط کمی کمتر از اقدامات خود زمان صرف بحث در مورد نتایج کنید. تصمیم بگیرید که دو تا سه نتیجه تاثیرگذار چه بوده است و در مورد آنها صحبت کنید.

موفقیت خود را کمی تعیین کنید یا در صورت امکان نمونه های ملموسی از اثرات تلاش های خود ارائه دهید. علاوه بر این، درباره چیزهایی که یاد گرفتید، چگونه رشد کردید و بر اساس چه تجربیاتی می توان گفت که کارمند قوی‌تری هستید، صحبت کنید.

مثال: «با ایجاد شفافیت بیشتر در فرآیندهای تیمم و ایجاد انتظارات بهتر با مدیران مشتری، ما توانستیم لیست کارهای تیم طراحی را مجدداً اولویت بندی کنیم و همه چیزهای عقب مانده خود را تکمیل کنیم. من این آموخته ها را گرفتم، به استفاده از این ساختار ادامه دادم و در نتیجه در سه ماهه بعدی، میانگین زمان پروژه خود را دو روز کوتاه کردیم. همچنین یاد گرفتم که برقراری ارتباط شفاف بین تیم ها چقدر مهم است.”

نکات کلیدی

1. از روش STAR برای پاسخ به سؤالات رفتاری استفاده کنید، مانند «آیا می‌توانید زمانی را به اشتراک بگذارید که…»
2. STAR مخفف موقعیت، وظیفه، اقدام و نتیجه است و به شما کمک می کند تا پاسخ های خود را به این سؤالات ساختار دهید.
3. مزیت روش STAR این است که باید به شما کمک کند پاسخ‌های واضح و مختصر ارائه دهید، شفاف باشید، اما درگیر جزئیات نشوید.
4. می‌توانید با تأمل در دستاوردهای گذشته مرتبط با نقشی که برای آن مصاحبه می‌کنید، برای استفاده از روش STAR آماده شوید.
5. فراموش نکنید که پاسخ های خود را از قبل تمرین کنید.
6. این روش ساده و در عین حال قدرتمند به شما کمک می‌کند تا با ارائه پاسخ‌های قانع‌کننده‌ به کارفرمایان نشان دهید، شما فرد مناسبی برای شغل مورد نظر هستید.