در گذشته می توانستید شغلی را برای خود انتخاب کنید و تا زمان بازنشستگی در آن شغل باقی بمانید. اما با توجه به تغییراتی که در صنایع و تکنولوژی های جدید بوجود آمده است، محیط کار نیز دستخوش این تغییرات شده و مفهوم استخدام مادام العمر در یک شغل با قابلیت داشتن شرایط استخدام مادام العمر جایگزین شده است.

این بدان معنی است که شما نمی توانید برای حفظ شغل خود به کارفرمایان خود اعتماد کنید. بلکه این شما هستید که مسئول پیشرفت و توسعه شغلی خود هستید.
مدیریت و برنامه ریزی شغلی در این شرایط به یک چالش تبدیل شده است. برای اینکه از کاری که انجام می دهید راضی و خشنود بمانید، باید فعالیت های توسعه شغلی خود را بر این اساس تنظیم کنید.

پیشرفت شغلی دیگر تنها به کسب مهارت ها و دانشی که برای ارتقاء سازمانی در یک شرکت نیاز دارید وابسته نیست. این روزها، توسعه شغلی صرف نظر از اینکه در چه صنعت یا سازمانی مشغول به کار هستید به مقدار انعطاف پذیری شما در شغلتان و همچنین ارزیابی و پیشرفت مستمر در کسب مهارت های جدید شما دارد.
این مسیر به شما امکان می دهد تا بتوانید برای مدت زمان بسیار طولانی امکان استخدام در مشاغل جدید و نوظهور را داشته باشید.

برای دستیابی به این سطح از انعطاف پذیری، باید درک درستی از اینکه چه کسی هستید و از کارتان چه می خواهید داشته باشید. همه افراد دارای انگیزه های یکسان نیستند و جاه طلبی ها و بلند پروازی های ما بسیار متفاوت است. برخی از افراد از مسیر خلاقیت و نوآوری رشد می کنند در حالی که برخی دیگر ثبات و تداوم را ترجیح می دهند. چالش و عدم یکنواختی ممکن است برای یک فرد مهم باشد، در حالی که ایجاد تعادل بین کار و زندگی برای فرد دیگری دارای اولویت است.

بنابراین، برای مدیریت صحیح شغل خود، باید بیشتر از آنچه از انجام دادن آن لذت می برید بدانید، باید بدانید که چرا دوست دارید این کار را انجام دهید. شما باید بفهمید که چه ویژگی‌هایی در انجام این کار وجود دارد که آن را برای شما لذت‌بخش، جالب و مهیج می‌کند.

اِدگار شاین (Edgar Schein)، متخصص روانشناسی سازمانی و پویایی شغلی، برای راهنمایی افراد در پاسخ به این سوال، هشت “لنگر شغلی” را شناسایی کرده است.

 

درک نظریه لنگرهای شغلی ادگار شاین

تئوری شاین بر این اساس است که همه افراد دارای یک “لنگر شغلی غالب” هستند و با شناسایی لنگر شغلی خاص خود، می توانند مشاغل و نقش هایی را تعیین کنند که احساس بیشترین رضایت را در آن نقش دارند. بعنوان مثال، اگر «خدمات» لنگر شغلی شماست، می‌توانید از میان طیف وسیعی از گزینه‌های شغلی که به شما امکان می‌دهد به دیگران خدمت کنید، انتخاب کنید. اگر ترجیح شما “مدیریت” است، می توانید افراد را در صنایع مختلف و در بسیاری از انواع مشاغل مدیریت کنید.

شاین هشت محور یا مضمون شغلی را شناسایی کرده است که ترجیح افراد را برای یک نوع محیط کاری نسبت به دیگری تعیین می کند. این ایده بیان می کند، هنگامی که موضوع غالب خود را تعیین کردید، سپس می توانید انواع موقعیت هایی را که در آنها بیشترین رضایت را دارید، شناسایی کنید و بر اساس آن مسیر شغلی خود را برنامه ریزی نمایید.

هشت لنگر شغلی اِدگار شاین عبارتند از:

 

1. لنگر تکنیکی/کارکردی یا وظیفه ای (Technical/Functional Anchor)

انگیزه این افراد این است که واقعاً در حوزه فنی و تکنیکی دارای مهارت بالایی باشند (در اینجا، “تکنیکی” به معنای “مرتبط با فناوری” نیست، بلکه به معنای حرفه ای یا متخصص بسیار ماهر در یک زمینه خاص است.) افراد دارای این لنگر با بهبود مهارت هایشان پیشرفت می کنند و در محیط های چالش برانگیزی که در آن می توانند تخصص خود را نشان دهند، لذت می برند.

نوع کاری که این افراد به دنبال آن هستند می تواند در هر تخصص، صنعت یا سازمانی باشد. نکته کلیدی برای این طیف از افراد این است که آنها باید بتوانند به طور مرتب استعدادهای خود را به نمایش بگذارند. فرصت های تدریس و راهنمایی دیگران برای این گروه بسیار جذاب است.

 

2. لنگر مدیریت عمومی (Technical/Functional Anchor)

برخلاف افراد تکنیکی/کارکردی، مدیران عمومی تخصص را محدود کننده می دانند. این افراد نمی خواهند متخصص باشند. آنها می خواهند کارشناسانی داشته باشند که برای آنها کار کنند. آنها از تفویض اختیار، آموزش، حل مسئله، هدایت و ارتباط با افراد دیگر لذت می برند. این افراد تمایل به تحلیل مسائل دارند و در مهارت های ارتباطی به خوبی مهارت دارند.

انواع مدیران عمومی را می توان در تمامی صنایع و انواع سازمانها یافت و کلیدهای انگیزش آنها، رهبری، مسئولیت پذیری و همکاری است.

 

3. لنگر خودمختاری و استقلال (Autonomy/Independence Anchor)

این افراد ترجیح می دهند در محیط هایی کار کنند که بتوانند قوانین خود را وضع کنند، استانداردهای خود را تعیین کنند و مستقل از دیگران کار کنند. آن‌ها می‌خواهند کارهایی را که انجام می‌دهند از ابتدا تا انتها کنترل کنند و می‌خواهند برای دستاوردهایشان، خودشان به تنهایی شناخته شوند.

افرادی که در لنگر خودمختاری/استقلال قرار دارند برای موقعیت‌هایی مناسب هستند که در آن مجموعه‌ای از انتظارات به آنها داده می‌شود و سپس برای انجام آن، استقلال و اختیار لازم داده می‌شوند. انتخاب های شغلی خوب برای این گروه، شامل مشاوره و کار قراردادی یا پروژه ای است.

 

4. لنگر امنیت و ثبات (Security/Stability Anchor)

این افراد جزء افراد بسیار ریسک گریز هستند. آنها محیط های آرام، باثبات و قابل پیش بینی را ترجیح می دهند و زمانی که کار خود را با شایستگی انجام می دهند، راضی هستند. آن ها دوست دارند در سازمان هایی ساختارمند کار کنند که در آن قوانین و انتظارات واضح هستند. این افراد اگر حق انتخاب داشته باشند، جزء کسانی بودند که تا بازنشستگی در یک سازمان کار کنند.

جویندگان امنیت/ثبات اغلب در شرکت های بزرگ و متمرکز و در سازمان های دولتی یافت می شوند. نوع کاری که آنها انجام می دهند اهمیت کمتری نسبت به آنچه که آن شغل از نظر دستمزد، مزایا و فرهنگ سازمانی پایدار ارائه می دهد، دارد.

 

5. لنگر خلاقیت و کارآفرینی (Entrepreneurial Creativity Anchor)

افرادی که دارای این لنگر شغلی غالب هستند، مبتکر، خلاق و پرانرژی هستند. آنها خلاقیت خود را با راه اندازی مشاغل جدید (کارآفرینان) یا انجام پروژه های جدید و جهت گیری های جدید برای سازمانی که برای آن کار می کنند، ابراز می کنند. این افراد برای مالکیت ارزش قائل هستند و بر خلاف کسانی که ترجیحات خودمختاری/استقلال دارند، این گروه از کار با دیگران و جمع آوری استعدادهای مورد نیاز برای تحقق رویاها و آرزوهای خود، لذت می برند.

بسیاری از افرادی که خلاقیت و کارآفرینی را ترجیح می دهند، صاحبان کسب و کار هستند و فاکتور ثروت، اغلب معیاری برای موفقیت آنها است. محیط کار برای افراد دارای این لنگر باید پویا باشد، زیرا آنها خیلی سریع خسته می شوند. این افراد اگر چیزی خلق نکنند کلافه می شوند.

 

6. لنگر خدمت و تعهد (Service/Dedication)

این لنگر با تمایل به خدمت به دیگران مشخص می شود. افراد در این دسته با کارهایی انگیزه می گیرند که نشان‌دهنده مجموعه ارزش‌های اصلی آنها باشد، حتی اگر آن کار مستقیماً با استعدادهای آنها مرتبط نباشد. آنها هدف از آن کار را، مقدم بر خود کار قرار می دهند. آنها اغلب به کار خود به عنوان یک وسیله ای برای تعریفی از خود و ارزشهایشان نگاه می کنند.

این افراد در مشاغل خدماتی و در سازمان های غیرانتفاعی یافت می شوند. بخش خدمات عمومی مانند مشاغل کمکی رسانی در سازمان ها (منابع انسانی، مشاوره، پرستاری) برای این افراد بسیار جذاب است.

 

 

نکات کلیدی

هشت لنگر شغلی ادگار شاین یکی از معدود ابزار های معتبر است که می تواند به شما کمک کند مسیر شغلی خود را پیدا کنید. از اطلاعات و بینشی که به شما می دهد برای فکر کردن در مورد پیشرفت شغلی خود و به عنوان نقطه شروعی برای برنامه ریزی شغلی خود استفاده کنید.
با درک اینکه چه چیزی زیربنای موفقیت و رضایت شغلی شماست، در موقعیت بسیار بهتری خواهید بود تا خود را با دنیای در حال تغییر تطبیق دهید و شغلی را انتخاب کنید که رضایت واقعی را به شما بدهد.