برنامه ریزی استراتژیک روشی سازمان یافته، سیستماتیک و هماهنگ با هدف برنامه ریزی به منظور دستیابی به اهداف خاص مشخص شده در سازمان است. استفاده از استراتژی می تواند برای ترسیم مسیر حرفه ای شخصی شما، تیم یا سازمان شما جهت و وضوح لازم را ایجاد کند و در نهایت منجر به موفقیت شود.

در ادامه به چرایی اهمیت برنامه ریزی استراتژیک، نحوه تدوین برنامه ریزی استراتژی و مزایای انجام آن میپردازیم. با وجود فرآیند برنامه ریزی استراتژی، می توانید مسیر شغلی خود را بهینه کنید و فرآیندی را برای دستیابی به اهداف شخصی و سازمانی خود ایجاد کنید.

 

برنامه ریزی استراتژیک چیست؟

برنامه ریزی استراتژیک رویکردی در مدیریت کسب و کار است که به کسب و کارها کمک می کند تا اهداف سازمانی و فعالیت ها و اقدامات لازم برای دستیابی به آن اهداف را به اشتراک بگذارند. ایده های اساسی برنامه ریزی استراتژیک عبارتند از:

• تمرکز مناسب نیروی انسانی و منابع بر روی اهداف مشخص
• تعیین اولویت ها
• تعیین جهت حرکت سازمانی
• همسویی اهداف ذینفعان، سهامداران و کارکنان
• همکاری در تمام سطوح سازمانی در جهت یک هدف مشترک

هنگامی که برنامه ریزی استراتژیک به درستی اعمال شود، می تواند وضعیت فعلی یک کسب و کار را تعیین کند، و مشخص کند که این کسب وکار در آینده قصد دارد به کجا برود و راه هایی برای سنجش موفقیت در این مسیر تعیین گردد.

هیچ روش یکسانی برای چگونگی توسعه یک برنامه استراتژیک وجود ندارد، زیرا هر یک از صنایع ممکن است رویکردهای متفاوتی را برای توسعه برنامه استراتژیک خود داشته باشند. بسته به نقش شما در یک کسب و کار یا تجربه کاری تان، ممکن است مجبور شوید استراتژی های انتخاب شده در برنامه ریزی استراتژیک را متناسب با اهداف کوتاه مدت و بلند مدت خود تغییر دهید.

اما کشف راه‌های مختلف برای پیش‌نویس، اعمال و پیگیری یک برنامه استراتژیک مزایای زیادی در شرکت‌هایی با هر اندازه دارد. با ایجاد استراتژی و برنامه ریزی، نقشه راهی برای سودآوری، کارایی و گسترش احتمالی کسب و کار خود ایجاد می کنید.

 

نحوه تدوین یک برنامه استراتژیک

هرچه در برنامه ریزی اساسی خود دقیق تر باشید، مستند برنامه استراتژی شما دقیق تر و شفاف تر خواهد بود. نوشتن یک برنامه استراتژیک با مرحله توسعه شروع می شود. به یاد داشته باشید که تکمیل این مرحله ممکن است هفته ها یا حتی ماه ها طول بکشد. این گام باید بسیار دقیق، تحقیق شده و به خوبی نوشته شود تا ابهام و سردرگمی های آینده را کاهش دهد.

داده های جمع آوری شده در این گام پایه اولیه و سنگ بنای سند استراتژی شما را در بر خواهد داشت و باعث می شود که در دوره های بعدی بازنگری برنامه استراتژی خود مدت زمان کوتاه تری برای آن نیاز داشته باشید.

در اینجا مراحل مربوط به توسعه یک برنامه استراتژیک ارائه شده است:

1. روند صنعت، مصرف کننده و رقبا را تجزیه و تحلیل کنید.
2. تجزیه و تحلیل SWOT را انجام دهید.
3. بیانیه ماموریت خود را بنویسید.
4. یک بیانیه چشم انداز خود را بنویسید.
5. اهداف بلند مدت و کوتاه مدت خود را مشخص کنید.
6. ارزش های اصلی و اهداف خود را ایجاد کنید.
7. نیازهای بودجه، مالی و نیروی انسانی را تعریف کنید.

یک برنامه استراتژیک خوب، پس از تکمیل، به مدیران اجازه می‌دهد تا تصمیم‌گیری‌های کلیدی را مدیریت کنند و عملکرد داخلی کسب‌ و کار را هدایت کند.
بیایید هر یک از مراحل بالا را با جزئیات بیشتری بررسی کنیم:

 

1. روند صنعت، مصرف کننده و رقبا را تجزیه و تحلیل کنید

اولین قدم به سوی برنامه ریزی استراتژیک سازمانی، همسویی با مأموریت و اهداف تعیین شده سازمان است. این با تجزیه و تحلیل صنعت، بازار و روند رقبا شروع می شود.

بهترین راه برای شروع این فرآیند، در نظر گرفتن عوامل خارجی در کسب و کار در کنار جنبه های داخلی آن است. برخی از ایده هایی که باید در تحقیقات بازار خود بررسی کنید عبارتند از:

• اندازه صنعت مربوطه شما
• روند قیمت گذاری
• مقررات دولتی، صدور مجوز و سایر مسائل بالقوه
• تنوع محصول
• مسائل مصرف کننده در مورد محصولات و خدمات
• رقبا و تهدیدها و همچنین اقدامات آنها طی شش ماه تا یک سال گذشته
• نرخ رشد صنعت

بیشتر این اطلاعات به راحتی در دسترس است. مجددا تاکید می گردد، هرچه داده های جمع آوری شده در برنامه شما دقیق‌تر و عمیق‌تر باشد، برنامه شما مؤثرتر خواهد بود. درک اینکه صنعت از بالا به پایین چیست و برند شما را از رقبا متمایز می کند، دو مورد از مهم ترین جنبه های شما هستند.

 

2. تجزیه و تحلیل SWOT را انجام دهید

اکنون که به بخش تحقیقاتی برنامه خود پرداخته اید، باید یک تجزیه و تحلیل SWOT تهیه کنید. این تجزیه و تحلیل می تواند شما، تیم یا سازمانتان را از منظر نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدها ارزیابی کند. مانند بسیاری از فرآیندهای دیگر در برنامه ریزی استراتژیک، صرف زمان لازم برای ارائه یک ارزیابی عمیق از هر جنبه ضروری است.

نقاط قوت: به این فکر کنید که چه کاری را بهتر از رقبایتان در صنعت انجام می دهید.

• کارکنان بسیار ماهر
• سرمایه
• منابع نقدی بالا
• سرمایه‌گذاران
• رشد صنعت
• موانع کم ورود به بازار
• پایگاه مشتری
• حاشیه سود

همگی می‌توانند باعث شوند که شما چه کاری را بهتر از رقبای خود انجام دهید.

نقاط ضعف: در اینجا بایستی سعی کنید، مواردی که شما را آسیب پذیر می کند و می تواند منجر به عدم تحقق اهدافتان شود را شناسایی کنید. برخی از این موارد عبارتند از:

• کمبود سرمایه
• نیروی انسانی آموزش ندیده
• حاشیه سود کم
• موانع ورود مختلف برای ورود به بازار
• تعداد مشتریان کم

فرآیند SWOT می تواند در هنگام طوفان فکری راه حل هایی برای بهبود نقاط ضعف شناسایی کند.

فرصت ها: فرصت ها حوزه هایی هستند که شما، تیم یا سازمانتان می توانید در آنها برتر باشید. نمونه‌هایی از فرصت‌ها عبارتند از:

• سرمایه‌گذاران مشتاق و علاقه‌مند
• شناخت برند از محصولات دیگر
• پیشنهادات محصول جدید
• ثبت اختراع یا هر چیز دیگری که به نوعی شانس موفقیت را ارائه می‌دهد.

تهدیدها: تهدیدها شامل هر چیزی است که می تواند سازمان شما را متضرر کند. نمونه هایی از این موارد عبارتند از:

• روند بازار
• قدرت مصرف کننده
• کمبود جریان نقدی
• کاهش قیمت محصول شما

تجزیه و تحلیل SWOT بر عوامل داخلی (نقاط قوت و ضعف) و عوامل خارجی (فرصت ها و تهدیدها) متمرکز است. استفاده از این ابزار و سایر ابزارهای تجزیه و تحلیل در این مرحله برای به دست آوردن درک خوبی از موقعیت خود و اهدافی که باید برای رسیدن به آن تلاش کنید، مهم است.

 

3. بیانیه ماموریت خود را بنویسید

تدوین بیانیه ماموریت می تواند به سازمان شما کمک کند تا اهداف را برای خود تعیین و برنامه هایی را برای چگونگی دستیابی به آنها تعریف کند. به صورت مشخص، یک بیانیه ماموریت خوب می تواند با تعریف ارزش های اصلی و توضیح دلیل وجود سازمان، شفافیت را برای سازمان شما در تمام سطوح ایجاد کند. این دو جنبه در برنامه ریزی استراتژیک نقش اساسی دارند.

برای مثال‌هایی از بیانیه‌های ماموریتی که می‌توانید برای اطلاع‌رسانی به خودتان استفاده کنید، اکثر شرکت‌ها اظهارات خود را به صورت آنلاین برای مشتریان ارسال می‌کنند. برندهای مورد علاقه خود را به صورت آنلاین جستجو کنید تا ببینید چگونه اهداف و ارزش های اصلی خود را بیان می کنند. بیانیه ماموریت می تواند کوتاه یا طولانی باشد. ایده این است که به این موضوع بپردازید که چرا کسب و کار شما وجود دارد و چه چیزی می توانید به مشتریان ارائه دهید.

 

 

نکات کلیدی

برنامه ریزی استراتژیک روشی سازمان یافته، سیستماتیک و هماهنگ با هدف برنامه ریزی به منظور دستیابی به اهداف خاص مشخص شده در سازمان یا فرد است.
استراتژی های مشخص شده در سند برنامه ریزی استراتژی بایستی با زبانی ساده ارائه شده باشد، تا درک آن برای افراد لایه های مختلف سازمان آسان گردد.
یکی از ابزارهای مهم در راستای تعیین دقیق اهداف، استفاده از ابزار تجزیه و تحلیل SWOT می باشد.
برنامه ریزی استراتژیک شخصی می تواند به ما در تعیین مسیر شغلی آینده کمک کند.