طی سالهای اخیر استراتژی دیجیتال (Digital Strategy) به یک اصطلاح گسترده تبدیل شده است و در ذهن مدیران هر روز اولویت بیشتری پیدا می کند. به طور کلی، استراتژی دیجیتال یک برنامه عملی است که برای دستیابی به اهداف تجاری از طریق اجرای ابتکارات دیجیتال طراحی شده است.

استراتژی دیجیتال در مورد یک روش کاملاً جدید برای راهبری کسب و کار صحبت نمی کند. زیرا ماهیت کسب و کار تقریبا همان چیزی است که همیشه بوده است، با این حال فناوری هر روز در حال تغییر است.

بایستی توجه داشته باشیم که تمام نگرش ها و تجربیات بدست آمده در مورد استراتژی کسب‌ و کار موفق که در طول سالیان بدست آمده است همچنان به قوت خود باقی هستند، تنها تغییر بوجود آمده تبدیل زمین بازی به زمین بازی دیجیتالی است.

 

رویکرد دیجیتال به عنوان یک ابزار

یکی از دام‌هایی که رهبران کسب‌ و کار در آن گرفتار می‌شوند، فریفته شدن توسط فناوری‌های نوظهور است. اغلب اوقات، “استراتژی دیجیتال” یک شرکت به خاطر حرکت کورکورانه به سمت فناوری های نوظهور و هیجان انگیز سازمان را به بیراهه می برد.

کسب‌ و کارها می‌توانند با برخی کلمات کلیدی از فناوری ها منحرف شوند و تلاش برای دستیابی به یک فناوری جدید به عنوان یک استراتژی دیجیتال در نظر گرفته شود. این مسیر شاید در کوتاه مدت اثر بخش باشد ولی زمانی که توسط یک استراتژی کسب و کاری قوی پشتیبانی نشود، این مزیت به سرعت محو می شود.

دیجیتال باید یک ابزار برای کسب و کار باشد و بایستی بدانیم که این ابزار با توجه به تغییران فناوری بسیار اثربخش است. اما نکته حائز اهمیت اینجاست که تحول دیجیتال تنها بخشی از تصویر بزرگ کسب و کار است و در یک استراتژی کسب و کاری فراگیر چگونگی هماهنگ سازی استراتژی کلان سازمان با استراتژی تحول دیجیتال و در سطح بالاتر یکپارچه سازی این دو استراتژی بسیار اهمیت دارد.

به عبارت دیگر:
موفقیت کسب و کار به عملکرد افراد بستگی دارد و فناوری های دیجیتال تنها در حدی مفید است که تحقق این هدف را تقویت کند.

 

سوالات مهم برای دستیابی به استراتژی دیجیتال

یک استراتژی خوب نه فقط با پرسیدن سوال، بلکه با پرسیدن سوالات درست شروع می شود:

• در حال حاضر موقعیت شرکت در صنعت خود چگونه است؟
• مقصد بعدی شرکت کجاست؟
• برای موفقیت به چه چیزهایی نیاز دارد؟
• شرکت در مسیر موفقیت خود با چه مشکلاتی مواجه است؟

برای درک موقعیت یک کسب و کار در بازار، محک زدن شرکت رقابت میان بازیگران اصلی، یک گام اساسی در دستیابی به اطلاعات ورودی در مسیر استخراج فرآیند استراتژی است. تنها از طریق معیارهای موثر و دقیق است که یک شرکت می تواند دیدگاهی تحلیلی در مورد جایگاه خود نسبت به رقبا و در سطح بالاتر در اکوسیستم کسب و کاری بدست آورد.

هنگامی که یک کسب و کار درک روشنی از موقعیت دیجیتالی خود داشته باشد، می‌تواند شروع به توسعه استراتژی دیجیتال در مسیر جایگاهی که می‌خواهد در بازار داشته باشد، بنماید.

 

محک زدن، شما را در یک موقعیت قدرتمند قرار می دهد

یکی از نتایج اساسی فرآیند محک زدن این است که می‌تواند به ارائه درک روشنی از نحوه عملکرد سیستم‌ها، فرایندها و موقعیت‌ فعلی یک کسب‌ و کار کمک کند. قبل از رفتن به سمت نوآوری های دیجیتال، ضروری است که بین جنبه های شرکت خود که به دلیل نداشتن راه حل های دیجیتال موثر در آنها ضعف دارید و مواردی که به مسائل غیرفناوری مرتبط است، تمایز قائل شوید.

به عنوان مثال، اگر در ارائه خدمات به مشتری ضعف دارید، پرداختن به شیوه‌های استخدام صحیح و آموزش کاربردی به افراد مرتبط به این بخش، راه حلی غیر دیحیتالی و اثر بخش می باشد که پس از بهبود خدمات خود می توانید از ابزار های دیجیتال کمکی مانند ربات های چت خودکار نیز استفاده نمایید.

 

یک استراتژی دیجیتال باید شامل چه مواردی باشد؟

پایه اصلی استراتژی دیجیتال، مدل کسب و کار شما است. این دو را نمی توان بصورت مجزا از یکدیگر بررسی نمود. زیرا می توان گفت در یک مدل کسب و کار صحیح می توان تمامی اطلاعات مورد نیاز در خصوص خواسته های یک شرکت و ذهنیت آن در برخورد با کسب و کار را دید.

بر این اساس می توان به موارد زیر برای دستیابی به یک استراتژی دیجیتال اشاره کرد:

• افراد: یک استراتژی دیجیتال به مهارت های کل تیم بستگی دارد. خروجی های بدست آمده در هر کسب و کار از تلاش های توسعه دهندگان، طراحان، بازاریابان، استراتژیست ها و تمامی افرادی است که در لایه های مختلف فرایندهای کسب و کاری درگیر هستند.
• فرآیند: این بخش نشان دهنده این است که سرمایه انسانی یک کسب و کار چه کاری انجام خواهد داد و چگونه آنها کار خود را با یکدیگر ادغام می کنند تا یک استراتژی کاملا یکپارچه ایجاد کنند.
• پلتفرم: تنها پس از تعیین اهداف، افراد و فرآیندها، پلتفرم‌هایی را که به آن‌ها نیاز دارید، در نظر بگیرید. باز هم به یاد داشته باشید که فناوری فقط یک ابزار است، نه محرک. پلتفرم ها به اهداف شرکت بستگی دارد. آنها می توانند شامل سرورهای ابری، سیستم های مدیریت محتوا، سیستم های تجزیه و تحلیل داده ها، واقعیت افزوده، هوش مصنوعی، برنامه های مبتنی بر مکان یابی و غیره باشند.
• محصولات: هنگامی که پلتفرم ها مشخص شدند، تک تک محصولاتی که استراتژی دیجیتال شما را تشکیل می دهند، شناسایی می شوند. محصولات شما ممکن است شامل برنامه‌ها، ابزارهای پوشیدنی، وب‌سایت‌های واکنش‌گرا، محصولات هوشمند اینترنت اشیا، تجربیات واقعیت افزوده و موارد دیگری از فناوری های نوظهور باشند.
• کانال ها: هنگامی که محصولات دیجیتال خود را در اختیار دارید، سؤال این است که چگونه آن محصولات را با مردم مرتبط می کنید. کدام کانال ها به عنوان مجرای تحویل در استراتژی شما بهتر عمل می کنند؟ کانال ها می تواند شامل تجربه خرید حضوری، ایمیل، رسانه های اجتماعی، شبکه های محل کار، اینترانت، وب سایت ها، اتصالات از راه دور اینترنت اشیا و غیره باشد.
• تجربه مشتری: مهم است که حس واضحی از تجربه مشتری خود را دنبال کرده و حفظ کنید. آیا نشانه های بصری برند شما سازگار و قانع کننده هستند؟ آیا پیام شرکت شما واضح است؟ آیا در تعامل مردم با شرکت شما احساس راحتی و لذت را برانگیخته اید؟
• مشتریان: در اوج چارچوب استراتژی دیجیتال، همه چیز به افراد مربوط می شود، و تمرکز شما باید بر روی همه افراد باشد و نه فقط کسانی که محصولات یا خدمات شما را می خرند. یک تحول دیجیتال موثر، تجربه کارمندان، فروشندگان و تامین کنندگان، شرکا و ذینفعان کسب و کار شما را نیز در بر می گیرد.

 

استراتژی دیجیتال چابک

دلیل اینکه استراتژی دیجیتال باید چابک (اَجایل) باشد این است که دائماً بین دو نیروی کاملاً متفاوت تعادل برقرار می کند، زیرا اصول اساسی کسب و کار شما را با دنیای فناوری به سرعت در حال تغییر، ادغام می کند.

شما همیشه می خواهید به مشتریان خود یک تجربه فوق العاده بدهید، می خواهید کارمندانتان برای عملکرد در بالاترین سطح خود قرار بگیرند و باید تعهدات محکم و قابل اعتمادی را با شرکا و تامین کنندگان حفظ کنید. این اهداف تغییر نمی کنند، با این حال روش‌های دستیابی به این اهداف و ابزارهایی که زیربنای آنها را تشکیل می دهند، به سرعت در حال تغییر هستند.

بنابراین، چگونه این نیروها را هم نوا می کنید؟ اول، انتظارات مشتری خود را زیر نظر داشته باشید و ثانیاً از تجربه های دستیابی به یک استراتژی دیجیتال کارا بهره ببرید.

 

 

نکات کلیدی

استراتژی دیجیتال به عنوان یک نسخه استراتژی مجزا برای سازمان نیست، بلکه در راستای استراتژی کلان سازمان در گامهای اول و پس از بلوغ سازمان به عنوان همان استراتژی کلان سازمان می باشد.
فناوری های نوظهور و جدید ابزار های تحقق استراتژی دیجیتال هستند و نه هدف آن.
یکی از ورودی های استخراج استراتژی دیجیتال، مدل کسب و کار فعلی سازمان است.