مدل کسب و کاری بلاکچین
از زمانی که ساتوشی ناکاموتو مقاله «Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System» را در سال 2008 منتشر کرد (و یک سال بعد کد منبع باز بیتکوین را منتشر کرد)، به نظر می‌رسد فناوری بلاکچین حیاتی در کسب و کارها پیدا کرده است. شرکت های بیشتری شروع به فعالیت با بلاکچین در تجارت خود کرده اند.
نمونه‌های موفقی از مدل‌های کسب و کار بلاکچین در حال حاضر وجود دارد، و به نظر می‌رسد نوآوری سریع‌تر و سریع‌تر تکامل می‌یابد. قبل از اینکه به سراغ مدل های کسب و کار بلاکچین برویم، بیایید نگاهی به تعریف خود بلاک چین بیندازیم.
بلاکچین (blockchain) چیست؟
به زبان ساده، بلاکچین مجموعه‌ای از رکوردهای تغییرناپذیر از داده‌ها است که توسط گروه‌هایی از رایانه‌ها که به هیچ نهاد، شرکت یا دولتی تعلق ندارند، مدیریت می‌شوند. هر یک از این بلوک های داده، ایمن هستند و با استفاده از یک زنجیره رمزنگاری به یکدیگر متصل می شوند. از این رو نام آن “زنجیره + بلوک” یا زنجیره بلوکی است. بنابراین، بلاکچین یک روش کاملاً خودکار و امن برای انتقال اطلاعات است.
بخشی از تراکنش با ایجاد یک بلوک فرآیند را آغاز می کند. این بلوک توسط هزاران، شاید میلیون ها رایانه که در شبکه توزیع شده اند تأیید می شود. بلوک تایید شده به زنجیره ای اضافه می شود که در شبکه ذخیره می شود و یک رکورد انحصاری با تاریخچه انحصاری ایجاد می کند. برای جعل یک رکورد، لازم است کل زنجیره در میلیون‌ها مورد جعل شود و این عملا غیرممکن است. جالب اینجاست که همه این فرایندها کاملا رایگان است. زیرا بلوک توسط کسی تنظیم نمی شود. این فناوری می‌تواند جایگزین تمام فرآیندها و مدل‌های تجاری شود که برای هر تراکنش بین دو طرف به ایجاد هزینه برای یکی از آنها وابستگی دارد.
بلاکچین بر سه پایه استوار است:
- تمرکز زدایی: همانطور که در بالا ذکر شد، داده ها در بلاکچین ذخیره می شوند و توسط همه شبکه ها به اشتراک گذاشته می شوند. هیچکس صاحب سوابق نیست.
- تغییرناپذیری: همه داده ها از طریق رمزنگاری و تضمین امنیت سایبری غیرقابل دستکاری هستند.
- شفافیت: هویت از طریق رمزنگاری پیچیده پنهان شده و با آدرس عمومی آنها نشان داده می شود. بنابراین، اگرچه هویت واقعی شخص امن است، اما همه تراکنش هایی که توسط آدرس عمومی آنها انجام شده است، هنوز قابل مشاهده است. این سطح از شفافیت قبلاً وجود نداشته است.
مدل کسب و کار بلاکچین چیست؟
به طور خلاصه یک مدل کسب و کار، طرح یا استراتژی یک شرکت را برای فروش یک محصول یا خدمات و کسب سود از آنجا توصیف می کند. هر شرکتی راه های مدیریت کسب و کار خود را ایجاد خواهد کرد. با این حال، یک مدل متمرکز وجود دارد که از مالکان یا سهامداران، سازمان، مشتریان و کارکنان تشکیل شده است.اما یک مدل کسب‌وکار بلاکچین دارای هر سه ویژگی اصلی فناوری بلاکچین است: غیرمتمرکز است، بر اساس تراکنش‌های همتا به همتا عمل می کند، همه فعالیتها در یک شبکه قابل اعتماد صورت می پذیرد.
ماهیت بلاک چین، نحوه عملکرد یک کسب و کار را در زمینه هایی مانند جریان تراکنش ها، تغییر موجودیت ها، سود و حصول اطمینان از حفظ رشد در طول تغییر را عوض کرده است. این مدل کسب و کار در نهایت به بهبود کسب و کارها کمک می‌کنند و به نفع کاربران نهایی است.
انواع مدل های کسب و کار بلاکچین
مدل کسب و کار بلاکچین P2P
همانطور که قبلاً گفته شد، فناوری بلاکچین همیشه همتا به همتا بوده و به کاربران نهایی اجازه می دهد تا با یکدیگر تعامل داشته باشند. سود ممکن است در اینجا از طریق توکن ها، BaaS (بلاک چین به عنوان یک سرویس)، کارمزد تراکنش ها و موارد دیگر به دست آید. Filecoin و IPFS نمونه های محبوبی هستند که از این مدل کسب و کار استفاده می کنند و بستری برای ذخیره سازی و اشتراک گذاری داده ها فراهم می کنند.
بلاکچین به عنوان یک مدل کسب و کار خدماتی (BaaS)
فناوری بلاک چین و اکوسیستم می تواند به طور کلی برای مردم بسیار ترسناک باشد. با این وجود، این مدل کسب و کار Blockchain-as-a-Service (BaaS) به مشتریان این امکان را می دهد که تمام ساختار پشت صحنه کارها را برون سپاری کنند و فقط بر روی موضوع اصلی تمرکز کنند.
شرکت‌های BaaS معمولا خدماتی مانند احراز هویت کاربر، مدیریت پایگاه داده، به‌روزرسانی از راه دور، اعلان‌های هشدار (برای برنامه‌های گوشی‌های هوشمند)، فضای ذخیره‌سازی ابری و میزبانی ارائه می‌کنند. بنابراین، یکی از محبوب‌ترین مدل‌های کسب و کار بلاک چین با اپراتورهای معروفی مانند مایکروسافت (Azure)، آمازون (AWS) و IBM (BlueMix) است. کاربران نهایی، در این مورد، معمولاً افراد نیستند، بلکه سایر مشاغل و سازمان ها هستند. و آنها لازم نیست نگران نحوه عملکرد بلاک چین یا زیرساخت های سخت افزاری باشند، بنابراین به آنها اجازه آزمایش و انجام تحقیقات را می دهد.
اقتصاد مبتنی بر توکن – مدل کسب و کار توکن سودمند
مدل کسب و کاری با ابزار توکن، عملکرد را از طریق استفاده از توکن‌ها، که فعالیت‌های شبکه را تسهیل می‌کنند،می باشد. امروزه استارت آپ ها، شرکت ها و وب سایت های تجارت الکترونیکی زیادی وجود دارند که از مدل کسب و کار توکن استفاده می کنند. ابزار توکن دارای سه ویژگی مهم است: نقش، ویژگی و هدف.
هر نقش مجموعه ای از ویژگی ها و هدف خاص خود را دارد:
- حق (Right): با یک نشانه خاص، دارنده مقدار مشخصی از حقوق یا دسترسی را در اکوسیستم دریافت می کند.
- تبادل ارزش (Value Exchange): توکن‌ها یک سیستم اقتصادی داخلی ایجاد می‌کنند که می‌تواند به خریداران و فروشندگان کمک کند ارزش‌های درون اکوسیستم را مبادله کنند.
- Toll: به عنوان دروازه عوارض برای استفاده از عملکردهای خاص یک سیستم خاص عمل می کند.
- عملکرد (Function): توکن دارنده را قادر می سازد تا تجربه کاربر را در یک محیط خاص غنی تر کند.
- ارز (Currency): ذخیره‌ای از ارزش است که می‌توان از آن برای انجام معاملات در داخل و خارج از اکوسیستم معین استفاده کرد.
- سود (Earnings): توزیع عادلانه سود و منافع را در بین سرمایه گذاران در یک پروژه خاص امکان پذیر می کند.
محصولات نرم افزاری مبتنی بر بلاکچین
شرکت های بلاک چینی وجود دارند که راه حل هایی برای فروش به شرکت ها و سازمان های بزرگتر و همچنین پشتیبانی پس از اجرا ایجاد می کنند. این محصولات معمولا خوب جواب می دهد، زیرا شرکت های بزرگ نمی خواهند چرخ را از ابتدا اختراع کنند. خرید یک راه حل آماده بلاک چین بسیار ساده تر است. ارائه فناوری بلاک چین به سازمان ها می تواند بسیار سودآور باشد. بهترین مثال در این مورد، بلاک چین MediaChain است که به Spotify فروخته می شود.
پلتفرم های توسعه
از آنجایی که فناوری و اکوسیستم بلاکچین هنوز جدید است، برای رشد آن، نیاز به توسعه دهندگان بیشتری برای ورود به محیط است. بنابراین، بسیاری از استارت آپ ها در حال ایجاد برنامه های غیرمتمرکز (decentralized applications) در پلتفرم های توسعه هستند. برای درک رابطه بین توسعه و ارزش شبکه می توان به قانون متکالف مراجعه کرد. بر اساس این نظریه، اثر یک شبکه متناسب با مجذور تعداد کاربران متصل به سیستم است. به عبارت ساده، هر چه تعداد افراد درگیر بیشتر باشد، ارزش شبکه بیشتر است.
با این حال، وقتی صحبت از مدل‌های صرفاً تجاری می‌شود، چگونه می‌توانند ارزشی را به فضای ارزهای دیجیتال وارد کنند؟ سه مدل خاص وجود دارد:
- هزینه شبکه: در این مورد، هزینه شبکه مربوط به خود بلاکچین است. آنها برای فعالیت های مختلف در شبکه مبلغ کمی را از کاربر دریافت می کنند. به عنوان مثال، شبکه اتریوم برای استفاده از پلتفرم هزینه gas دریافت می کند، NEO توکن های GAS را شارژ می کند، گولم توکن های گولم را درخواست می کند و غیره.
- حسابرسی: این مدل به دو صورت کار می کند: یا توسعه دهندگان یک شرکت حسابرسی را استخدام می کنند تا قرارداد هوشمند را برای آنها بررسی کند یا برای قراردادشان جایزه تعیین می کنند و چندین حسابرس و توسعه دهنده مستقل کد را جستجو کرده و نقص ها را جستجو می کنند. این روش به خوبی کار می کند زیرا برنامه های غیرمتمرکز با پول زیادی سروکار دارد، بنابراین ضروری است که کد آنها به درستی کار کند. هر اشکال کوچکی می تواند منجر به یک فاجعه بزرگ شود.
- سایر خدمات: از آنجایی که یک تجارت بلاکچین به کار زیادی مانند وب سایت، محتوا و چارچوب ها نیاز دارد، استارتاپ ها ممکن است با استخدام فریلنسرهای آژانس ها برای مدیریت در هزینه و زمان صرفه جویی کنند. این یک مدل تجاری خوب بلاکچین برای متخصصان با استعدادی است که می خواهند از مهارت های خود برای انجام تجارت استفاده کنند.
سخن پایانی
درست مانند هر مدل کسب و کار دیگری، مدل‌های بلاکچین می‌توانند ترکیبی از ایده‌ها باشند و هیچ قانون سختی در مورد نحوه عملکرد و عملکرد هر مدل وجود ندارد. در پایان کار، انتخاب مناسب فقط به ماهیت و اهداف کسب و کار بستگی دارد.
پیشنهاد برای مطالعه
