چگونه اهداف خود را با هدف گذاری SMART دست یافتنی کنیم؟

آیا تا به حال احساس می کنید که سخت کار می کنید اما به جایی نمی رسید؟ شاید وقتی به 5 یا 10 سال گذشته فکر می کنید، پیشرفت کمی در مهارت ها یا دستاوردهای خود مشاهده کنید. یا شاید شما در تلاش هستید که ببینید چگونه جاه طلبی های خود را در چند سال آینده برآورده خواهید کرد.

بسیاری از مردم زندگی خود را صرف جابجایی از یک شغل به شغل دیگر می کنند، یا با عجله در تلاش برای انجام کارهای بیشتر هستند، در حالی که در واقع به موفقیت های بسیار کمی دست پیدا می کنند. هدف گذاری SMART به این معنی است که می توانید ایده های خود را روشن و شفاف سازید، تلاش های خود را متمرکز نمایید، از زمان و منابع خود به طور موثر استفاده کنید و شانس خود را برای دستیابی به آنچه در زندگی می خواهید افزایش دهید.

 

هدف گذاری SMART چیست؟

SMART مخفف 5 کلمه کلیدی است که به شما در تعیین اهداف تان به روش صحیح کمک می کند.

معیارهای تعیین شده در ابزار هدف گذاری smart بر پایه مدیریت بر اساس اهداف پیتر دراکر اشاره دارد.
با توجه به چارچوب هدف گذاری smart برای اینکه مطمئن شوید اهداف شما واضح و قابل دسترس هستند، بایستی اهداف خود را بر اساس ساختار مشخص شده در این چارچوب تنظیم کنید.

معیارهای مشخص شده در روش هدف گذاری SMART به شرح زیر است:

• Specific: خاص (ساده، معقول، معنادار)
• Measurable: قابل اندازه گیری (معنادار، انگیزشی)
• Achievable: دست یافتنی (در دسترس)
• Relevant: مرتبط (معقول، واقع بینانه، مبتنی بر نتایج)
• Time bound: محدود به زمان (مبتنی بر زمان، زمان/هزینه محدود، به موقع، حساس به زمان)

پروفسور روبین خاطرنشان می کند که تعریف SMART ممکن است نیاز به به روز رسانی داشته باشد تا اهمیت کارایی و بازخورد را نیز منعکس کند. بر این اساس، طی سالهای گذشته برخی افراد این مدل را گسترش داده اند تا حوزه های تمرکزی بیشتری را نیز شامل شود. برای مثال SMARTER یکی از این مدل های پیشنهادی است که موارد زیر به آن اضافه شده است:

• Evaluate: ارزیابی
• Review: مرور

 

نحوه استفاده از هدف گذاری اسمارت (SMART)

برای کشف چگونگی ایجاد، توسعه و دستیابی به اهداف اسمارت برای هر معیار بایستی سوالاتی را طرح کنیم و به آنها پاسخ دهیم تا نتایج بدست آمده در قالب هدف گذاری smart قرار گیرند:

 

1. خاص (specific)

هدف شما باید واضح و مشخص باشد، در غیر این صورت نمی توانید تلاش خود را متمرکز کنید یا واقعاً برای رسیدن به آن انگیزه داشته باشید. هنگام تهیه پیش نویس اهداف، سعی کنید به پنج سوال زیر پاسخ دهید:

1. چه کاری را می خواهم انجام دهم؟
2. چرا این هدف مهم است؟
3. چه کسی در این هدف درگیر است؟
4. این هدف در کجا قرار دارد؟
5. کدام منابع یا محدودیت ها برای دستیابی به این هدف مورد نیاز هستند؟

مثال:

تصور کنید که در حال حاضر یک مدیر بازاریابی هستید و دوست دارید مدیر ارشد بازاریابی شوید. یک هدف خاص می تواند این باشد: “من می خواهم مهارت ها و تجربه لازم برای تبدیل شدن به مدیر ارشد بازاریابی در سازمان خود را به دست بیاورم تا بتوانم حرفه خود را بسازم و یک تیم موفق را رهبری کنم.”

 

2. قابل اندازه گیری (Measurable)

چه شواهدی ثابت می کند که شما در حال پیشرفت به سمت هدف خود هستید؟ به عنوان مثال، اگر هدف شما کسب جایگاه مدیریت یک تیم توسعه برای یک شرکت فناوری نوپا است، ممکن است پیشرفت را با تعداد موقعیت‌های مدیریتی که برای آنها درخواست داده‌اید یا مصاحبه‌هایی که انجام داده‌اید اندازه‌گیری کنید.

تعیین نقاط عطف در طول مسیر به شما فرصتی می دهد تا در صورت نیاز مجدداً اهداف خود را ارزیابی و اصلاح کنید. هنگامی که به نقاط عطف خود رسیدید، به یاد داشته باشید که به روش های کوچک اما معنادار به خود پاداش دهید.

برای یک هدف قابل اندازه گیری باید به سوالات زیر پاسخ دهید:

• چقدر؟
• چه تعداد؟
• چگونه می توانم بدانم چه زمانی انجام شد؟

مثال:

شما ممکن است هدف خود را از کسب مهارت‌ها برای تبدیل شدن به مدیر ارشد بازاریابی با تعیین اینکه دوره‌های آموزشی لازم را گذرانده‌اید و تجربه مربوطه را در مدت پنج سال به دست آورده‌اید، بسنجید.

 

3. دست یافتنی (achivable)

آیا هدف دست یافتنی برای خود تعیین کرده اید؟ تعیین اهدافی که می‌توانید در یک بازه زمانی معین به آنها برسید، به شما کمک می‌کند تا با انگیزه و متمرکز باشید. قبل از شروع کار برای رسیدن به یک هدف، تصمیم بگیرید که آیا آن چیزی است که اکنون می توانید به آن دست یابید یا اینکه آیا مراحل اولیه دیگری وجود دارد که باید برای آمادگی بهتر انجام دهید.

برای یک هدف قابل دستیابی بایستی به سؤالات زیر پاسخ دهید:

• چگونه می توانم به این هدف برسم؟
• بر اساس سایر محدودیت ها، مانند عوامل مالی، هدف من چقدر واقع بینانه است؟

مثال:

ممکن است لازم باشد از خود بپرسید که آیا توسعه مهارت های مورد نیاز برای تبدیل شدن به مدیر ارشد بازاریابی، بر اساس تجربه و صلاحیت های موجود، واقع بینانه است یا خیر. به عنوان مثال، آیا زمان کافی برای تکمیل آموزش مورد نیاز را دارید؟ آیا منابع لازم را در اختیار دارید؟ آیا می توانید آن را انجام دهید؟

 

نکته

در تعیین اهدافی که شخص دیگری بر آنها تسلط دارد مراقب باشید. به عنوان مثال، “ارتقاء شغلی سازمانی” بستگی به این دارد که چه کسی این درخواست را می دهد و چقدر درخواست دهنده در تصمیم نهایی اثر گذار است. اما این نکته را نیز در نظر داشته باشید که کسب تجربه و آموزش های لازم برای بدست آوردن این جایگاه سازمانی کاملاً به شما بستگی دارد.

 

4. مرتبط (relevant)

هنگام تعیین اهداف برای خود، در نظر بگیرید که آیا آنها مرتبط هستند یا خیر. هر یک از اهداف شما باید با ارزش ها و اهداف بزرگتر و بلندمدت شما هماهنگ باشد. اگر هدفی به اهداف گسترده تر شما کمک نمی کند، ممکن است در مورد آن تجدید نظر کنید. از خود بپرسید که چرا این هدف برای شما مهم است، چگونه دستیابی به آن به شما کمک می کند و چگونه به اهداف بلندمدت شما کمک می کند.

برای اینکه مطمئن شوید یک هدف مرتبط است می بایست به این سؤالات پاسخ دهید:

• آیا این هدف ارزشمند به نظر می رسد؟
• آیا زمان مناسبی برای تلاش در رسیدن به این هدف است؟
• آیا این هدف با سایر تلاش ها/نیازهای من مطابقت دارد؟
• آیا من شخص مناسبی برای رسیدن به این هدف هستم؟
• آیا در محیط اجتماعی-اقتصادی کنونی قابل دستیابی است؟

مثال:

ممکن است بخواهید مهارت هایی را برای تبدیل شدن به مدیر ارشد بازاریابی در سازمان خود به دست آورید، اما آیا زمان مناسبی برای کسب آموزش های مورد نیاز یا کار در جهت کسب صلاحیت های اضافی دارید؟ آیا مطمئن هستید که فرد مناسبی برای نقش مدیر ارشد بازاریابی هستید؟ آیا اهداف شریک خود را در نظر گرفته اید؟ به عنوان مثال، اگر می خواهید تشکیل خانواده دهید، آیا کسب آموزش در اوقات فراغت این کار را دشوارتر می کند؟

 

 

نکات کلیدی

هدف گذاری SMART یک ابزار قدرتمند است که می توانید از آن برای برنامه ریزی و دستیابی به اهداف خود استفاده کنید. در روش هدف گذاری SMART اهداف مشخص شده بایستی خاص، قابل اندازه گیری، قابل دستیابی، مرتبط و محدود به زمان باشند.
هنگامی که از SMART استفاده می کنید، می توانید اهداف روشن، قابل دستیابی و معنادار ایجاد کنید و انگیزه، برنامه اجرایی و حمایت لازم برای دستیابی به آنها را توسعه دهید.