همه ما بهتر از هر کسی می دانیم که به چه شغلی علاقمند هستیم و در عین حال وقتی کاری را انجام می دهیم که برای ما مناسب نیست، به سرعت به این موضوع پی می بریم.

آنچه در پس احساس رضایت یا نارضایتی ما از کار نهفته است، به علایق کاری ما بسیار وابسته است. این علایق چیزهایی هستند که از انجام دادن آنها لذت می بریم، فارغ از صنعت یا عنوان شغلی که در آن مشغول هستیم. روشهای یافتن رضایت شغلی کمک می کند تا در ابتدا به شناسایی علایق اصلی خود بپردازیم و پس از آن شغل مورد نظر خود را با آن علایق تطبیق دهیم.

به عنوان مثال، اگر یک فرد علاقمند به علم و دانش هستید، ممکن است از کار کردن در شغلی که نیاز به تصمیم گیری سریع دارد، یا جایی که باید از حواس خود برای انتخاب استفاده کنید، خوشحال نباشید. به همین ترتیب، افراد هنرمند در مشاغلی که قوانین و رویه‌های زیادی دارد خشنود نیستند.

در یک دنیای ایده آل، همه ما مشاغلی را انتخاب می کنیم که با علایق اصلی ما مطابقت داشته باشد. با این حال، ما در دنیای ایده آل زندگی نمی کنیم. به دلایل مختلف، ما می‌توانیم در موقعیت‌هایی قرار بگیریم که کاری که انجام می‌دهیم با علایق و توانایی‌های طبیعی ما مطابقت نداشته باشد. اینجاست که درک اینکه چگونه شغل و شخصیت با هم تناسب دارند می تواند به شما در تغییر وضعیت برای بهتر شدن شرایط کمک کند.

توانایی و شخصیت دو عامل اصلی در رضایت شغلی هستند. احتمالاً متوجه خواهید شد که مشاغلی که با توانایی و شخصیت شما مطابقت دارند، بسیار با ارزش تر از مشاغلی هستند که با این اصل پیروی نمی کنند. در اینجا ما به علایق کاری شما به عنوان بخش مهمی از شخصیت کاری شما نگاه می کنیم.

 

نظریه شخصیتی هالند و ابعاد آن

در دهه 1970 جان هالند (John Holland) نظریه ای درباره گسترش علایق بر اساس شش تیپ شخصیتی ارائه کرد:

 

 

1. واقع بین (Realistic)

اینها افرادی هستند که فعالیت های منظم را دوست دارند یا از کار با اشیا، ابزارها و ماشین ها لذت می برند.

افراد واقع بین:

• خود را از نظر مکانیکی یا ورزشی بااستعداد می بینند، اما ممکن است در تعامل با دیگران موفق نباشند.
• برای موارد عینی و ملموس مانند پول، قدرت و مقام ارزش قائل هستند.
• از فعالیت‌های «اجتماعی»، که نیاز به تعامل با افراد دیگر دارند، اجتناب می کنند.

صفات مشترک:

• سرسخت، انعطاف ناپذیر، پیگیر، مادی گرا، عمل گرا و بی پروا.

 

2. جستجوگر و محقق (Investigator)

افراد جستجوگر فعالیت هایی را دوست دارند که شامل تحقیقات خلاقانه درباره جهان یا طبیعت است.

افراد جستجوگر:

• خود را بسیار باهوش می بینند، اما اغلب فاقد مهارت های رهبری هستند.
• برای تلاش های علمی ارزش قائل می شوند.
• از فعالیت هایی که پیش پا افتاده، تجاری یا کارآفرینانه به نظر می رسند خودداری می کنند.

صفات مشترک:

• تحلیلگر، کنجکاو، بدبین، روشنفکر، دقیق و محجوب.

 

3. هنرمند (Artistic)

افراد هنرمند فعالیت های بدون ساختار را دوست دارند و از استفاده مواد برای خلق آثار هنری لذت می برند.

افراد هنرمند:

• خود را هنرمندانی با استعداد می بینند.
• برای زیبایی شناسی ارزش قائلند.
• از مشاغل یا موقعیت های «متعارف» اجتناب می کنند.

صفات مشترک:

• ایده آل گرا، پیچیده، درون گرا، حساس، ناکارآمد و ناسازگار.

 

4. اجتماعی (Social)

افراد اجتماعی از اطلاع رسانی، آموزش، توسعه، درمان و آگاهی دادن به دیگران لذت می برند.

افراد اجتماعی:

• خود را مفید، فهمیده و قادر به آموزش دیگران می دانند.
• برای فعالیت های اجتماعی ارزش قائل می شوند.
• از فعالیت‌هایی که مرتبط با مشاغل یا موقعیت‌های واقع گرایانه باشند، اجتناب می کنند.

صفات مشترک:

• سخاوتمند، صبور، همدل، با درایت، متقاعد کننده و همیار.

 

5. کارآفرین (Enterprising)

این افراد از رسیدن به اهداف سازمانی یا دستیابی به سود اقتصادی لذت می برند.

افراد کارآفرین:

• خود را به عنوان رهبران و سخنرانان بی پروا، محبوب و بزرگ می بینند، اما ممکن است فاقد توانایی علمی در آن باشند.
• برای دستاوردهای سیاسی و اقتصادی ارزش قائلند.
• از فعالیت‌های مورد نیاز مشاغل و موقعیت‌های «تحقیقی» اجتناب می کنند.

صفات مشترک:

• برونگرا، ماجراجو، خوش بین، جاه طلب، اجتماعی و خودنما.

 

6. متعارف (Conventional)

افراد متعارف از دستکاری داده ها، نگهداری سوابق، بایگانی، بازتولید مطالب و سازماندهی داده های نوشتاری یا عددی لذت می برند.

افراد متعارف:

• خود را دارای توانایی کار کارمندی می بینند.
• برای کسب و کار و دستاوردهای اقتصادی ارزش قائلند.
• از فعالیت های بدون ساختار یا «هنری» اجتناب می کنند.

صفات مشترک:

• کارآمد، اثربخش، وظیفه شناس، انعطاف ناپذیر، تدافعی و روشمند.

 

مدل هالند

هالند این شش تیپ شخصیتی را در یک شش ضلعی جای داد که بر اساس ترجیح افراد برای کار با محرک های مختلف در محل کار مانند: افراد، داده ها، اشیا و ایده ها سازماندهی شده است. نظریه هالند بیان می کند که افراد با تیپ های شخصیتی متفاوت کاری، محرک های کاری متفاوت را ترجیح می دهند و فاصله‌ی شخصیت‌های مختلف میزان تفاوت آنها را با هم نشان می‌دهد به عنوان مثال، افراد هنرمند کمتر شبیه افراد متعارف و بیشتر شبیه افراد اجتماعی و محقق هستند.

 

 

نتیجه‌گیری هالند این بود که برای هر تیپ شخصیتی، شغلی که بیشتر با آن تیپ هماهنگ باشد، به احتمال زیاد لذت‌بخش تر و رضایتمندتر است. به عنوان مثال، یک فرد واقع بین برای یک شغل فنی مناسب تر است و برای یک شغل اجتماعی کمترین تناسب را دارد.

روشی که در نهایت بر اساس این مدل پیاده سازی می شود این است که افراد از تست شخصیت هالند برای شناسایی سه تیپ شخصیتی برتر خود استفاده می کنند. این تست تیپ های شخصیتی هالند آنها را می دهد (به عنوان مثال ESA). سپس این خروجی تست با تیپ های شخصیتی هالند مقایسه شده و تطبیق داده می شود.

 

 

نکات کلیدی

تیپ های شخصیتی هالند یک چارچوب مفید برای کشف علایق شخصی شما و مشاغلی که به احتمال زیاد مناسب شما هستند فراهم می کند.
هر شغلی به مجموعه ای از ویژگی ها نیاز دارد. با شناسایی علایق خاص خود می توانید به سرعت بخش هایی از شغل خود را که باعث رضایت شما می شود، کشف کنید. به همین ترتیب، می‌توانید عوامل نارضایتی شغلی خود را نیز شناسایی کنید و برای حل مشکلات شناسایی شده برنامه‌ریزی نمایید. این مدل به شما کمک می کند تا حرفه خود را در مسیر درست توسعه دهید، مسیری که منبعی برای تحقق اهداف بلندمدت خواهد بود.