مدل کسب و کار نایک بر پایه تولید و فروش محصولات ورزشی و اسپورت از جمله کفش، لباس، تجهیزات و همچنین برخی خدمات است. همه اینها تحت یکی از معروف ترین برندهای دنیاست. بیایید نگاهی دقیق‌تر به چگونگی و چرایی ارتباط شرکت نایک در دنیای کسب‌ و کار بیندازیم.

 

 

تاریخچه مختصری از نایک

نایک برای اولین بار با عنوان “محصولات ورزشی روبان آبی” در ژانویه 1964 توسط فیل نایت، دانشجوی دانشگاه اورگن و ورزشکار دو و میدانی، همراه با مربی خود، بیل بُوِرمن، تاسیس شد. این شرکت در می 1971 به طور رسمی به نایک تغییر نام داد، که الهه پیروزی در اساطیر یونان است.

نایک که مقر آن در بیورتون، اورگن است، یکی از موفق‌ترین برندهای ورزشی در سطح جهان است که کفش و لباس ورزشی تولید می‌کند، اما موضوع این است که قبل از آن، آدیداس و پوما – هر دو برندهای آلمانی – در هر رشته ورزشی کاملاً بر بازار کفش‌های کتانی تسلط داشتند.

بنابراین، نایت تصمیم گرفت کفش‌های رانینگ ارزان اما باکیفیت را معرفی کند و از طریق مشارکت با Onitsuka Tiger (که اکنون با نام Asics شناخته می‌شود)، یک شرکت ژاپنی کفش‌های رانینگ، به عنوان توزیع‌کننده آن در ایالات متحده توانست به آن دست یابد.

در دهه 70، شراکت بین Blue Ribbon Sports و Onitsuka از بین رفت، بنابراین نایت تصمیم گرفت که خط تولید کفش خود را آغاز کند. این شرکت با نام نایک مجدداً نامگذاری شد و طرح swoosh معروف در سراسر جهان برای اولین بار در سال 1971 مورد استفاده قرار گرفت.

پس از آن، نایک به طور کامل بازار کفش های کتانی ورزشی را به دست گرفت. برخی از دستاوردهای اصلی آن عبارتند از کفش امضای مایکل جردن، ایر جردن (1984)، و همچنین شعارهای معروف کمپین بازاریابی، مانند «هیچ خط پایانی وجود ندارد» (1977) و «فقط انجامش بده» (1988). امروزه نایک با داشتن 38 درصد سهم بازار، بر بازار جهانی ورزش تسلط دارد.

 

چه کسی مالک نایک است؟

نایک متعلق به یکی از بنیانگذاران آن، فیل نایت، رئیس بازنشسته است. این شرکت همچنین مارک پارکر را به عنوان رئیس اجرایی و جان داناهو را به عنوان رئیس و مدیرعامل در اختیار دارد.

 

بیانیه ماموریت نایک

“ماموریت ما چیزی است که ما را به انجام هر کاری برای گسترش پتانسیل انسانی سوق می دهد. ما این کار را با ایجاد نوآوری های ورزشی پیشگام، با ایجاد پایدارتر محصولات خود، با ایجاد یک تیم جهانی خلاق و متنوع، و با ایجاد تأثیر مثبت در جوامعی که در آن زندگی و کار می کنیم، انجام می دهیم.”

 

نایک چگونه کسب درآمد می کند؟

نایک بزرگترین فروشنده کفش و پوشاک در جهان است و درآمد آن عمدتاً از این فروش به دست می آید. اگرچه اقلام کفش آن به ویژه برای اهداف ورزشی طراحی شده اند، اما با سرمایه گذاری هنگفت در نوآوری و محصولات با کیفیت بالا، اغلب آنها معمولاً به صورت روزانه و برای اوقات فراغت پوشیده می شوند.

نایک همچنین تجهیزات ورزشی و لوازم جانبی مانند توپ، عینک، کیف، دستکش، دستگاه‌های دیجیتال و موارد دیگر و همچنین کالاهای تفریحی را برای بسیاری از فعالیت‌های بدنی و بیرون از منزل می‌فروشد. این شرکت مردان، زنان، ورزشکاران جوان و کودکان را به ترتیب درآمد هدف قرار می دهد. محصولات نایک به شش دسته تقسیم می شوند: رانینگ، بسکتبال، برند جردن، فوتبال، تمرین، و لباس ورزشی (محصولات سبک زندگی). از بین آنها رانینگ، جردن و لباس ورزشی، بیشترین درآمدها را دارند.

 

برون سپاری نایک

نایک در واقع اقلامی را که می فروشد تولید نمی کند. تولید آن تماماً برون سپاری می شود که عمدتاً در خارج از ایالات متحده است. نایک بیش از 300 تامین کننده مستقل خارجی در بیش از 35 کشور مانند ویتنام، چین، اندونزی و تایلند دارد.

تولیدکنندگان در هند، آرژانتین، ایتالیا، مکزیک و برزیل نیز برای تولید در بازارهای محلی با شرکت قرارداد دارند. علیرغم زنجیره تامین و شبکه تولید بزرگ، نایک همچنان بر حفظ کیفیت و ویژگی نوآورانه محصولات خود تمرکز می کند و سرمایه گذاری زیادی در تحقیق و توسعه انجام می دهد.

 

چالش های مدل کسب و کار نایک

• رقابت: بازار کالاهای ورزشی و پوشاک با رقابت گسترده، نه تنها در ایالات متحده، بلکه در سرتاسر جهان، هم در بازاریابی و هم در زنجیره تامین مشخص شده است – زیرا تعداد تامین کنندگان مواد اولیه با کیفیت بالا محدود است. این رقابت منجر به سرمایه گذاری بزرگ در تحقیق و توسعه و بازاریابی و فروش می شود تا متمایز شود.
• ترندها: موفقیت نایک به پیش بینی خواسته های مشتریان بستگی دارد. اما این تغییر ترجیحات همیشه به راحتی قابل پیش بینی نیست. بنابراین، هیچ اطمینانی وجود ندارد که هر محصول جدید مقبولیت مورد انتظار را در بازار به دست آورد. بنابراین، تنظیم چنین ترکیبی همزمان با سودآوری، هزینه بر می باشد و نایک برای تولید محصولات خلاقانه از متخصصانی نظیر مهندسان، فیزیولوژیست‌ها، طراحان، بیوشیمی‌ها، شیمی‌دانان، ارتوپدها، مربیان و غیره کمک می گیرد.
• ریسک‌های جهانی: برخی شرایط و تغییرات جهانی می‌توانند اثرات مثبت یا منفی بر فروش داشته باشند، مانند بحران‌های اقتصادی یا رکود اقتصادی (به ویژه در کشورهای در حال رشد)، سیاست‌های زیست‌محیطی، مقررات تجاری، امنیت داده‌ها و حریم خصوصی و موارد دیگر.

 

بوم مدل کسب و کار نایک

بیایید نگاهی به بوم مدل کسب و کار نایک بیندازیم:

 

 

بخش های مشتریان در مدل کسب و کار نایک

نایک برای هر کسی که می‌خواهد پوشاک، کفش و تجهیزات ورزشی و اسپرت بخرد، محصولات خود را به بازار عرضه می‌کند. از نظر جغرافیایی و همچنین به ترتیب درآمد، بازار نایک به چهار بخش اصلی تقسیم می شود:

• آمریکای شمالی
• EMEA (اروپا، خاورمیانه و آفریقا)
• چین بزرگ
• APLA (آسیا اقیانوسیه و آمریکای لاتین)

 

ارزش پیشنهادی در مدل کسب و کار نایک

نایک محصولاتی را برای انگیزه دادن به ورزشکاران ارائه می دهد. محصولات آنها به شدت به کیفیت، نوآوری و موقعیت برند متکی است. این پایه و اساس برند است و دقیقاً همان چیزی است که مشتریان هنگام خرید نایک به دنبال آن هستند. این شرکت انواع مختلفی از اقلام را برای بسیاری از ورزش ها و فعالیت های مختلف ارائه می دهد.

اما در واقع، آنچه برای مخاطب اهمیت دارد، دستیابی به محصولی است که به شدت مورد مطالعه و توسعه قرار گرفته است و از بهترین مواد اولیه و فناوری توسعه یافته ی موجود است. همچنین، آنها می خواهند شهرت موفقیت آمیزی را که برند بیان می کند، داشته باشد، زیرا ورزشکارانی مانند مایکل جردن، تایگر وودز و کریستیانو رونالدو برای شرکت تبلیغ می کنند.